Schoolleiders Ronald Schaefer van het Corlaer College en Anke van Baar van het Talentcollege Noord werkten mee aan het whitepaper Eigenaarschap. Hoe kun je het whitepaper als schoolleider gebruiken? Ronald en Anke leggen het uit.
Whitepaper Eigenaarschap
Zeven scholen van het leerlab Leerling Eigenaar Leerproces hebben met elkaar gewerkt aan de vraag: ‘Hoe zet je leerlingen aan het stuur van hun eigen leerproces?’ Een leerlab is binnen het project Leerling 2020 een groep scholen die gezamenlijk aan de slag gaan met een vraagstuk rondom gepersonaliseerd leren. Een van de opbrengsten is het whitepaper Eigenaarschap. Het document beschrijft welk gedrag de leraar kan laten zien om eigenaarschap bij de leerling te stimuleren en bevorderen. De praktijkervaringen van de zeven scholen en bestaande theorie liggen hieraan ten grondslag.
Vaardigheden
Het leerlab heeft vier vaardigheden beschreven die nodig zijn om als leerling eigenaar van het leerproces te worden. Zo is het van belang dat de leerling zich blijft ontwikkelen op de vaardigheden regie nemen, leerstrategieën toepassen, samenwerkend leren en reflecteren. Het whitepaper beschrijft de bevindingen van de scholen per vaardigheid en geeft hierbij antwoord op de volgende vragen:
- Welk gedrag laat de leerling zien?
- Hoe stimuleer en bevorder je dit gedrag bij de leerling?
- Wat is de theorie achter de vaardigheid?
- Hoe daag je leerlingen uit?
Dezelfde taal spreken
De scholen uit het leerlab merkten dat het lastig was om aan collega’s of ouders uit te leggen wat ze verstaan onder ‘leerling eigenaar van zijn leerproces’ en hoe dit in de school tot uiting komt. Er was behoefte aan een document dat het thema toelicht. Ronald Schaefer, schoolleider van het Corlaer College, werkte mee aan het whitepaper: “Binnen het MT kwam ik erachter dat iedereen wel een gevoel heeft bij het woord eigenaarschap, maar tegelijkertijd is het een containerbegrip. Een whitepaper met daarin definities en praktijkvoorbeelden helpt om met elkaar dezelfde taal te spreken en biedt handvatten.”
Geen blauwdruk
In eerste instantie wilden de scholen een ‘blauwdruk voor het ideale onderwijs’ maken, maar als snel merkten ze dat zo’n blauwdruk niet relevant is, aangezien iedere school verschillend is. Daarom wordt in het whitepaper waarneembaar gedrag te beschreven en uitgelegd, omdat dit controleerbaar is en beter toe te passen is op andere scholen.
Gespreksstarter
Om eigenaarschap op school te laten groeien is het belangrijk om het gesprek hierover aan te gaan. Het whitepaper is een handig instrument om te gebruiken als gespreksstarter, aangezien het een overzichtelijk en compact stuk is met voorbeelden uit de praktijk. De praktijkvoorbeelden laten zien op welke manieren andere scholen dit al hebben toegepast en bieden inspiratie om hier mee aan de slag te gaan. Ook levert het whitepaper een bijdrage aan het vergroten van het besef dat leerlingen heel goed eigenaarschap kunnen ontwikkelen.
Hulp voor leraren
Op het Corlaer College wordt het whitepaper gebruikt als naslagwerk voor leraren, die gemakkelijk per vaardigheid kunnen zien welk gedrag de leerling helpt meer eigenaar van zijn of haar leerproces te worden. Schoolleider Ronald Schaefer: “Als leraar is het belangrijk je leerlingen te helpen in het besef dat ze zelf eigenaar zijn van hun leerproces, zodat ze zelf naar oplossingen gaan zoeken. Hoe je dat als leraar kan doen, staat in het whitepaper.”
“Validatie van wat wij doen”
Ook op het Talentcollege Noord wordt het whitepaper op deze manier gebruikt. “Het is mooi dat veel dingen die beschreven staan in het document ook direct terug te zien zijn in onze school. Denk hierbij aan adequaat feedback geven en open vragen stellen,” zegt schoolleider Anke van Baar. “Dit werkt als een soort validatie van wat wij doen.”
Eigenaarschap van de leraar
Ronald: “Als schoolleider is het belangrijk om vertrouwen te geven aan je leraren dat ze het eigenaarschap bij leerlingen mogen stimuleren. Ik heb het whitepaper vraaggestuurd ingezet: ik wilde het de leraren niet opleggen. Ik heb ze uitgelegd wat er in het whitepaper staat en hoe het werkt, maar ik heb het bewust aan de leraar zelf gelaten om het te gebruiken. Want anders is er geen sprake van eigenaarschap.”
Het whitepaper Eigenaarschap is te gebruiken als interactief pdf. Natuurlijk bestaat ook de mogelijkheid om het pdf te printen. Je kunt het document bijvoorbeeld ophangen in de docentenkamer of gebruiken tijdens een presentatie.
