Progressiegericht werken: van controle naar vertrouwen

De schoolleiding van Lyceum Ypenburg is gestart met progressiegericht werken. “Je beschrijft met elkaar waar je heen wilt en wat je nodig hebt om daar te komen.” Lees hoe de school dit aanpakt.

Vertrouwen

Conrector Brenda Stoffele: “Uit gesprekken bleek dat collega’s en leerlingen het idee hadden dat er beter naar ze geluisterd kon worden op school. En vanuit de schoolleiding wilden we de omslag maken van minder controle naar meer vertrouwen. Tijdens studiedagen hebben we samen zes waarden vastgesteld die we belangrijk vinden bij onderwijsgeven, bijvoorbeeld groei. “Deze waarden zijn containerbegrippen; ze krijgen alleen maar betekenis als ze in gedrag worden vertaald,” aldus Brenda. Dit was de aanleiding om te starten met de methode progressiegericht werken.

Progressiegericht werken

Brenda: “Bij progressiegericht werken denk je vanuit een doel na over de volgende stap die gezet moet worden om met elkaar vooruit te komen, te groeien en te ontwikkelen. Je beschrijft met elkaar waar je heen wilt en wat je nodig hebt om daar te komen.” Dit principe wordt stap voor stap ingebed in de gehele schoolorganisatie. Zo heeft het niet alleen invloed op hoe je als schoolleider leidinggeeft aan je team, maar ook op hoe leraren met leerlingen werken. Daarnaast heeft het invloed op hoe je bepaalde zaken in de school inricht.

Beoordelingsgesprekken

Zo ligt de focus tijdens beoordelingsgesprekken van leraren meer op het proces. Brenda: “In plaats van een onvoldoende krijgt de leraar nu een ‘not yet’. Hierdoor wordt er meer gekeken naar wat een leraar nodig heeft om tot een goede beoordeling te komen. We kijken naar: waar ben je nu, wat is de gewenste situatie en welke doelen stel je om die situatie te bereiken. Ik wil dat we deze manier van beoordelen ook steeds meer in de klas gaan toepassen.”

Leerlingen betrekken

Ook de leerlingen werken met de methode. Leerlingen uit de leerlingenraad en juniormentoren uit de bovenbouw, die leerlingen uit de brugklas begeleiden, volgden een training over progressiegericht werken. Hier hebben ze bijvoorbeeld geleerd om op een goede manier vragen te stellen als ze onderbouwleerlingen begeleiden. Xamaica (leerling uit 5 vwo): “Door de training progressiegericht werken weet ik dat het belangrijk is om samen met een leraar te oefenen om steeds beter te worden in iets. Ik weet nu dat er op meer wordt gelet dan alleen je resultaten.”

“Ik durf zelf ook meer te vragen”

De leerlingen merken de andere manier van werken bij leraren op. Xamaica: “Ik merk dat de leraren vaker aan mij vragen hoe het met mij gaat, waar ik mee bezig ben en waar ik mee bezig ga. Het is echt op het proces gericht. Er wordt gevraagd wat ik nodig heb om de volgende stap te zetten, ook als ik goed presteer. Hierdoor durf ik zelf nu ook meer te vragen.”

Positieve benadering

Progressiegericht werken vraagt om een andere manier van leidinggeven. Brenda: “Als zaken niet gaan zoals je wilt, is het makkelijk om vanuit de controlestand te handelen. Door progressiegericht werken ga je meer op basis van vertrouwen aan de slag. Dit betekent bijvoorbeeld dat je andere vragen stelt om samen een stap verder te komen en op zoek gaat naar eerdere succesmomenten. Hiervoor moet je als schoolleider soms uit je comfortzone stappen en nieuwsgierig zijn. Het helpt dat de beleidsstukken nu ook op een progressiegerichte stijl worden geschreven. Wat mij betreft is deze nieuwe benadering veel positiever.”

Uitdagingen

Brenda: “De komende twee jaar gaan we de start die we gemaakt hebben met progressiegericht werken voortzetten. Zo gaan we met al het onderwijspersoneel en ondersteunend onderwijspersoneel, ongeveer 150 man, aan de slag met trainingen om deze manier van werken helemaal eigen te maken. Hier zitten wat uitdagingen aan vast. Je zit met lesuitval en de training is prijzig, dus we moeten kijken in hoeverre we dit over een bepaalde periode kunnen uitspreiden. Daarnaast is het belangrijk dat ouders aanhaken bij onze nieuwe manier van werken. We informeren ouders door onze nieuwsbrieven en ik kan me voorstellen dat we ouders losse trainingsmodules gaan aanbieden. Maar we zijn er not yet.”

Fotobijschrift: De juniormentoren die de training ‘progressiegericht werken’ volgden