Het team van RSG Simon Vestdijk maakt met een goede planning tijd en ruimte in het hoofd voor onderwijsontwikkeling. Lees hoe zij dit doen.
Momentum behouden
Hoewel deze coronatijd extra werkdruk veroorzaakt voor leraren, team- en schoolleiders, kiest RSG Simon Vestdijk in Harlingen bewust ervoor om zich ook te blijven richten op onderwijsontwikkeling. Volgens Rianne Schadron, teamleider 3-5 havo, is dit een kwestie van momentum behouden: “Al voor de eerste lockdown waren wij bezig met de thema’s activerende didactiek, maatwerk en leren leren. Als we deze ontwikkeling nu niet warmhouden, moeten we straks helemaal opnieuw beginnen. Onderwijsontwikkeling doe je voor de leerlingen. Dat kan niet stilstaan natuurlijk.”
Facultatief overleg
De lesuren zijn gehalveerd en elke middag kunnen leraren deelnemen aan een online facultatief overleg voor didactische of organisatorische vragen en het uitwisselen van good practices. “Daarna overleggen de teamleiders een half uur om overkoepelende vragen te bespreken en dit koppelen we de volgende dag terug”, vertelt Rianne. “Door de organisatorische onderwerpen dagelijks te bespreken, hebben we ook tijd en ruimte in ons hoofd voor de onderwijsontwikkeling. Bovendien ontstaat hierdoor een heel positieve vibe, een gevoel van samen. En dat is in deze processen ook belangrijk.”
“Door de organisatorische onderwerpen dagelijks te bespreken, hebben we ook tijd en ruimte in ons hoofd voor de onderwijsontwikkeling.”
Betere dialoog
De school organiseert eens in de vijf weken op vrijdagmiddag een online teambijeenkomst of ontwikkelmiddag. Deze zijn vastgelegd in het jaarrooster. “De lessen duren tot 12.30 uur. Dan hebben de leraren een uur om naar huis te reizen. Het digitale overleg is van 13.30 uur tot 15.30 uur, uiterlijk 16.00 uur vanwege de spanningsboog bij een online overeenkomst”, legt Rianne uit. “Elke teamleider overlegt met zijn of haar team, bestaande uit zo’n twintig leraren. Soms overleggen twee teams gezamenlijk, omdat dat handig is voor het thema. Ook werken we met deelgroepen voor een betere dialoog. We bespreken dan onderwerpen als: hoe passen we activerende didactiek toe? Hoe stimuleren we eigenaarschap? En hoe kan ik als leraar coachen? ” Tijdens deze ontwikkelmiddagen werken de teams gezamenlijk aan de uitwerking van de onderwijsontwikkeling.
Eerste ervaringen
Er zijn vijf teams en zij bevinden zich met de diverse thema’s in verschillende fasen in de uitwerking. Het merendeel is nog op conceptniveau, maar de onderbouwafdeling van vmbo-basis en -kader experimenteert sinds dit schooljaar met een maatwerkrooster voor flexibilisering. “De leerlingen volgen ’s ochtends het vaste lesrooster en ’s middags gedifferentieerd extra lessen voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en Dienstverlening & Producten. Ook coachen de leraren de leerlingen op metacognitieve vaardigheden, zoals planning, mindmappen en snellezen”, aldus Rianne. “De eerste ervaringen van zowel leerlingen als leraren zijn positief. De motivatie en leerresultaten verbeteren.”
Extra les
De school wil aankomend schooljaar ook in de onderbouw van mavo, havo en atheneum starten met een maatwerkrooster. Rianne: “Voor corona duurden de lessen tot 16.00 uur. Leerlingen en ouders gaven aan dat zo’n lange schooldag wel heftig was. Het idee van het maatwerkrooster is dat een klas bijvoorbeeld twee in plaats van drie keer per week biologie heeft. Leerlingen die het lastig vinden, kunnen dan ’s middags extra ondersteuning krijgen voor biologie. En leerlingen die voldoende hebben aan twee biologielessen, hebben misschien wel een extra les wiskunde of Nederlands nodig. We kunnen daardoor meer maatwerk bieden passend bij de talenten en kwaliteiten van de leerling. Als dit goed bevalt, gaan we het uitbreiden naar de andere leerjaren.”
Intrinsieke motivatie
Volgens Bouchra Elboussabi, docent Frans, vraagt het werken aan onderwijsontwikkeling, helemaal in coronatijd, om energie, toewijding en intrinsieke motivatie: “Ik ben er bijna iedere dag mee bezig. Vandaag werd bijvoorbeeld in de appgroep een relevant artikel gedeeld. Dat lees je, je denkt erover na, je communiceert erover met elkaar en soms plannen we een half uurtje in om over zo’n onderwerp te brainstormen. Het meeste doe je tussen de bedrijven door en dat veroorzaakt wel een bepaalde druk. Maar ik vind alles wat met de onderwijsontwikkeling te maken heeft superleuk, dus die druk neem ik voor lief.”
Lager tempo
Als teamleider heeft Rianne een faciliterende rol, maar het gaat ook over richting geven en helder zijn over de koers: “Ervoor zorgen dat onderwijsontwikkeling op de agenda blijft staan en de thema’s onder alle collega’s warmhouden, dat is echt belangrijk. Door corona ligt het tempo van de onderwijsontwikkeling lager, maar dat geeft niet. We gaan in het nieuwe schooljaar het maatwerkrooster introduceren voor de onderbouwafdelingen en al doende het concept verder uitwerken. Hoe kun je coachen? Hoe begeleid je leerlingen bij het maken van de juiste keuzes? Wat heeft aanpassing nodig? We moeten gaan ervaren wat werkt.”
“Ervoor zorgen dat onderwijsontwikkeling op de agenda blijft staan en de thema’s onder alle collega’s warmhouden, dat is echt belangrijk.”
Kritisch denken
Volgens Rianne staan de teamleiders en leraren momenteel voor een drempel: “Bij elke vernieuwing is het spannend om de stap daadwerkelijk te maken. Maar we gaan dit samen doen, voor de leerlingen. We vinden het belangrijk dat zij meer invloed krijgen op hun leerproces en leren samenwerken en kritisch denken. Wie ben ik? Wat kan ik? En wat wil ik? Als zij dat voor ogen hebben, zijn zij beter voorbereid op een vervolgopleiding en ook op hun rol in de maatschappij.”
Fotobijschrift: Docent Bouchra Elboussabi en teamleider Rianne Schadron
