Begrip voor de achtergrond van iedere leerling draagt – volgens algemeen directeur en rector Leezan van Wijk van het Marnix Gymnasium – bij aan meer kansengelijkheid. Ze pleit ervoor om nieuwsgieriger naar die bagage te zijn.
Succeservaringen
“Ik wil leerlingen laten slagen in het leven en succeservaringen meegeven. Dat doen we door te laten zien dat we in hen geloven, ook al doen ze dat zelf niet. Als je niet weet dat iets voor jou is weggelegd en altijd denkt dat het over andere kinderen uit andere buurten en gezinnen gaat, dan is het heel moeilijk om van die plek op de sociale ladder af te stappen. Dat is waar kansengelijkheid voor mij over gaat: kansen geven aan leerlingen die ze zelf niet zien of waarvan ze denken dat het niet voor hen is weggelegd.”
De top behalen
“Iedere leerling heeft potentie, maar niet iedere leerling heeft de vaardigheid of de omgeving om die potentie te kunnen erkennen en te benutten. Dat heeft mede te maken met de thuis- en straatcultuur. Ik denk dat we als school meer zijn dan een leerfabriek die cognitieve kennis overdraagt en dat onze school een broedplaats is om leerlingen te begeleiden in hun ontwikkeling als mens. Om te laten zien dat je oog hebt voor dat ontwikkeltraject, heb je tijd en ruimte nodig. Ik zie dat traject als een expeditie. Leerlingen melden zich aan en komen allemaal op een ander niveau binnen. Wij gaan kijken hoe zij hun eigen top kunnen behalen.”
“Als je als leraar bereid bent om steeds te zoeken naar wat bij die ene leerling werkt, dan geef je iedere leerling gelijke kansen.”
Gelijke kansen
“Alle leerlingen staan voor een forse beklimming. Sommige volgen een versneld traject en anderen blijven wat langer in het basiskamp om aan hun basis te werken. En weer anderen hebben onderweg hulp nodig van een leraar die hen als een sherpa begeleidt. Het is heel fijn als je weet welke bagage iedere leerling meeneemt in die tocht: dat is waar we meer het gesprek over moeten voeren. Dat doen we bij ons op school, maar in de sector nog niet genoeg. Hoe zorg je bijvoorbeeld dat een leerling die vanuit zijn cultuur niet durft door te vragen (want dan ben je dom), dat toch doet? Als je als leraar bereid bent om steeds te zoeken naar wat bij die ene leerling werkt, dan geef je iedere leerling gelijke kansen.”
Het stille meisje
“Ik wil met mijn team stappen zetten en keuzes maken die op lange termijn aan meer kansengelijkheid bijdragen. We zijn als eerste gymnasium in Nederland gestart met de Transformatieve Schoolbeweging. Dat gaat over welke typologieën leerlingen je in de klas hebt. Dat is dus ook het stille meisje dat alles lijkt te snappen omdat ze nooit iets vraagt. Of de leerling met de grote mond die doet alsof hij alles al weet. De vervolgvraag is natuurlijk hoe je daar dan mee omgaat. Wat ons helpt, is kijken naar video’s van lessen van collega’s en met elkaar praten over wat er tussen leraar en leerling gebeurt. Ook de driehoeksgesprekken tussen mentor, ouder en leerling helpen. Daarin vertelt de leerling aan de hand van leerdoelen en talenten wat hij of zij wil en nodig heeft.”
“Ik geloof erin dat de zoektocht naar wat het vuurtje bij een leerling doet branden, bijdraagt aan meer kansengelijkheid”
Nieuwsgierigheid
“Ik geloof erin dat de zoektocht naar wat het vuurtje bij een leerling doet branden, bijdraagt aan meer kansengelijkheid. Dat vraagt om een bepaalde nieuwsgierigheid en een andere cultuur. En dat is voor onze school ook een continue zoektocht. Vroeger werden er huisbezoeken afgelegd en je zou kunnen bepleiten om dat weer in te voeren. Maar waar haalt de mentor de tijd vandaan? Doordat we dit jaar de getuigschriften bij leerlingen thuis brachten, weten we hoe belangrijk zo’n huisbezoek is. Want dan kom je in een villawijk zoals Kralingen, maar ook in Rotterdamse wijken waar kinderen op tien hoog achter wonen. Leraren zeiden later dat het anders is als je de thuissituatie met eigen ogen ziet.”
Kansen pakken
“Waar groei je op, waar ontwikkel je jezelf en waar leer je? En met wie ga je om op straat? Om te weten wat een leerling nodig heeft om succes te ervaren, moeten leraren die vragen stellen. Want dan weet je hoe je de leerling kunt helpen in dat persoonlijke ontwikkeltraject. Een leerling met een havo/vwo-advies kan het gymnasium misschien best aan als wij de tijd en ruimte krijgen én geven om hem of haar daarbij te begeleiden. En dan kunnen we ook ambitieuze leerlingen die nu de vaardigheden missen, kansen geven die leerlingen die wel vaardig genoeg zijn, voor zichzelf pakken.”
Grootste uitdaging
“Ik denk dat het dan ook normaal wordt om een keer net even onder de norm te zitten. En dat we daarover dan niet in een kramp hoeven te schieten. Ik zou het mooi vinden als een leerling er zeven of acht jaar over doet als dat nodig is. Als we jonge mensen nou eens niet te snel afschrijven en denken te weten hoe ze in elkaar zitten? En als we nou eens de moeite nemen om die leerling te leren kennen en echt te zien? Dan kunnen we met recht zeggen dat we hebben bijgedragen aan diens persoonlijke ontwikkeling. Ik denk dat dat de grootste uitdaging in ons onderwijs is.”
Fotobijschrift: Schoolleider Leezan van Wijk van het Marnix Gymnasium
Kennis en ervaring uitwisselen over leiderschap
Wil jij met collega-schoolleiders in gesprek over leiderschapsontwikkeling? Kom dan naar de Regionale Leiderschapscafés! Bekijk wanneer we bij jou in de regio zijn en meld je aan.
Agenda