Leerlingen Ande en Nils vertellen wat én hoe zij het liefst leren

Verschillende leerlingen hebben verschillende leerbehoeften. Hierop probeert het Citadel College aan te sluiten. Leerlingen Ande (14 jaar) en Nils (14 jaar) zitten beide in de derde klas. Waar Ande de reguliere onderwijsstroming volgt, volgt Nils de stroming Lumen, waar de focus meer ligt op gepersonaliseerd leren. Ande en Nils gaan samen in gesprek over waarom zij school belangrijk vinden en hoe zij het liefst leren.

Vrijheid versus structuur

Leerling Nils maakte twee jaar geleden de overstap van het reguliere Citadel College naar de gepersonaliseerde onderwijsroute Lumen. Binnen dit concept hebben leerlingen meer vrijheid om hun eigen leerproces te bepalen. Nils: “Eerst twijfelde ik, omdat de reguliere route ook voor mij werkte. Maar na een voorlichting op school vond ik het wel echt bij mij passen: ik vind het fijn om mijn eigen ding te doen.” Leerling Ande koos er niet voor om deze overstap te maken: “Toen ik hoorde over Lumen was voor mij duidelijk dat je daar heel veel vrijheid had. Ik dacht: dat is niks voor mij. Ik vind het bijvoorbeeld best lastig om me aan een planning te houden.”

Vaardigheden leren

Nils vindt het een belangrijke taak van school om leerlingen vaardigheden te leren die je later nodig hebt. Nils: “Ik heb op Lumen bijvoorbeeld goed leren plannen. Ook zelfstandig werken gaat bij mij steeds beter. Ik denk dat het belangrijk is om dit soort ‘skills’ te leren, omdat het dingen zijn die je later nodig hebt. Het is handig als je goed kunt inschatten hoeveel tijd iets kost, omdat je dan kunt aangeven of iets wel of niet gaat lukken als je later bijvoorbeeld een baan hebt.” Ande is het hiermee eens: “Plannen vind ik soms nog wel lastig. Gelukkig kregen wij op het regulier voor de toetsweken planners én uitleg over hoe je kunt plannen. Dat hielp me en zorgde voor meer motivatie.”

“Het is belangrijk om ‘skills’ te leren, omdat je deze later nodig hebt.”

Maatschappelijke en persoonlijke leerdoelen
Coach Lisanne van de Vinne van Lumen: “Binnen Lumen hebben wij de verplichte leerdoelen vanuit de overheid tot een minimum gebracht. Hierdoor ontstaat er meer ruimte voor maatschappelijke en persoonlijke leerdoelen. Nils leert voor een persoonlijk leerdoel bijvoorbeeld hoe hij filmtechnieken toepast. Bij alle leerdoelen waar leerlingen aan werken, blijven ze in gesprek met hun coach. Je krijgt in zo’n gesprek feedback over wat je leert en hoe je leert.”

Samenwerken

Ande vertelt dat ze op school ook leert om samen te werken. “Vaak delen ze ons in in groepjes. Soms is dat echt wel wennen aan elkaar, maar je leert zo wel om ook met mensen samen te werken met wie je misschien een minder goede band hebt. Dat heb je later ook op je studie en werk, denk ik.” Nils: “Wij mogen vaak zelf kiezen of we bij een opdracht wel of niet samenwerken. In het begin heb ik hier wel fouten in gemaakt, maar daar heb ik van geleerd. Nu weet ik goed bij welke vakken en opdrachten ik liever wel of niet samenwerk. Bij vakken die ik makkelijker vind, gaat samenwerken vaak goed.”

Mensen ontmoeten

Daarnaast geven beide leerlingen aan dat school een sociale functie heeft. Ande: “Het allerleukste van school vind ik dat ik allemaal nieuwe vrienden heb gemaakt. Mijn vrienden helpen mij om school gezellig te maken.” Nils benadrukt ook het belang van mensen ontmoeten op school: “Op school ben je ‘verplicht’ met andere mensen en daardoor leer je automatisch mensen kennen. Doordat je samen herinneringen opbouwt, kun je jezelf ook herkennen in situaties van anderen. Als ik met vrienden leer, ben ik soms wel wat minder productief. Maar het is denk ik ook wel belangrijk dat leren gezellig kan zijn.”

Coachgesprekken

Wat kan er nog beter op school? Nils geeft aan dat hij af en toe toch wat structuur mist. “We werken op Lumen met Magister.me. Hierin staat welke stof je aan het eind van het jaar af moet hebben. Het zou me helpen als je zou weten in hoeveel tijdsbestek je hoeveel stof je ongeveer af moet hebben. Dan kun je het beter voor jezelf plannen. Gelukkig heb je een coach die de planning en volgorde met je bespreekt. Zo’n gesprek helpt me dan wel.” Nils geeft ook aan dat het hem hierbij helpt als zijn coach hem af en toe controleert.

“Afwisseling in uitleg en opdrachten zorgt ervoor dat ik beter blijf opletten.”

Afwisselende werkvormen

Ande vindt dat er nog meer variatie in werkvormen mag zijn in haar lessen: “Bij vakken die ik interessant vind, zoals geschiedenis, lukt het me wel om op te letten tijdens de uitleg. Bij vakken die ik minder leuk vind, heb ik een interessantere uitleg nodig. Het zou me dan helpen als de docent niet alleen uitleg geeft en opdrachten uit het boek, maar dat er meer variatie is. Een les met bijvoorbeeld een quiz kan dan helpen. Afwisseling in uitleg en opdrachten zorgt ervoor dat ik beter blijf opletten.”

Sterproject
Docent Sonja Friedemann: “Ook in de reguliere onderwijsroute benaderen wij iedere leerling individueel. Wat heeft hij of zij nodig om goed te leren? En welke keuzes kun je hierin maken? Dat bespreken de leerlingen met hun mentor. Daarnaast kunnen leerlingen deelnemen aan een sterproject, waarin leerlingen aan de slag gaan met thema’s die hen interesseren of waarin ze willen groeien. Aan dit project werken leerlingen minstens twee uur per week onder schooltijd. Ande koos er dit jaar bijvoorbeeld voor om meer te leren over fotografie.”

Leren leren

Hoewel Nils het liefst veel vrijheid krijgt in de manier waarop hij leert en Ande liever meer structuur krijgt, zijn beide leerlingen het erover eens dat school je moet helpen bij hoe je het best kunt leren. Hoe pak je het leren voor een toets aan? Hoe maak je een samenvatting? Nils vertelt: “Reflecteren op hoe je leert is denk ik ook belangrijk. Dat je ‘eerlijk’ leert terug te kijken naar hoe je hebt gewerkt om zo te kijken wat de volgende keer beter kan.” Ande vult aan: “Dit soort vaardigheden vind ik ook belangrijk. Ik denk dat het misschien wel de allerbelangrijkste taak van school is om je dingen te leren die je later nodig hebt voor je werk en studie.”

Fotobijschrift: Leerlingen Ande (links) en Nils (rechts)