Het Montessori College Nijmegen en Groesbeek organiseerde een NPO-café om input op te halen voor hun schoolprogramma. Lees hoe zij de leerlingen hier actief bij betrokken.
Hoe kun je gemeenschapsgeld zo goed mogelijk inzetten om leerlingen te helpen? Voor die opgave stond het Montessori College Nijmegen en Groesbeek toen zij het NPO-budget toegezegd kregen. De school organiseerde een uitgebreide schoolscan om te inventariseren waar de leerlingen de komende jaren behoefte aan hebben en welke interventies nodig zijn om hieraan te voldoen. Het schoolprogramma dat hieruit voortvloeide, is volgens rector en bestuurder Berni Drop ingebed in de ambities en visie van de school: het stimuleren van de zelfstandigheid, creativiteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid van leerlingen. "Wij spreken ook niet over een leerachterstand, maar over leervragen van de leerlingen."
NPO-café
De kernteams vervulden een inhoudelijke rol bij het maken van de schoolscan, omdat zij in nauw contact staan met de leerlingen. “De leraren in de kernteams zijn allemaal mentor. Zij observeren de leerlingen continu en halen via observaties, gesprekken en tevredenheidsonderzoeken input op bij de leerlingen en ouders. Hierdoor ontstond een eerste indruk van waaraan behoefte is”, aldus Berni. “Ook organiseerden wij samen met een aantal leerlingen van de leerlingenraad een NPO-café. Leerlingen formuleerden ter voorbereiding vragen die zij belangrijk vonden en gingen op basis daarvan het gesprek aan met hun achterban.”
Wij stelden gewoon op het schoolplein, heel informeel, vragen als "Wat heb je het afgelopen jaar gemist?"
In gesprek met leerlingen
Leerling Lisa (Agora, 6 vwo) is lid van de leerlingenraad en medezeggenschapsraad en werkte graag mee aan de voorbereiding van het NPO-café: “Vanuit de leerlingenraden van onze verschillende locaties spraken wij met zo veel mogelijk leerlingen om het beste beeld te krijgen. Wij stelden gewoon op het schoolplein, heel informeel, vragen als ‘Wat miste je het afgelopen jaar?’ en ‘Waar zie je kansen?’ Onze bevindingen koppelden wij tijdens het NPO-café terug aan de leraren, schoolleiders, leden van de Raad van Toezicht en ouders. Wij vertelden bijvoorbeeld over het gemis van sociaal contact en zagen mogelijkheden om tools voor online lessen te gebruiken in fysieke lessen.”
Inspirerende avond
Berni: "Tijdens het NPO-café waren de leerlingen de gespreksleiders. Zij zorgden ervoor dat de leraren in luisterstand bleven en dat vooral zijzelf en de ouders praatten. Het was een krachtige en inspirerende avond. De leerlingen voelden zich gehoord en zij ontroerden de leraren door hun kwetsbaarheid en openheid. Zij vertelden hoe zij worstelden met hun motivatie en zich steeds minder goed voelden, maar ook dat zij hun leraren waardeerden en zagen hoe deze hun best deden om iedereen bij de les te houden. Dit gaf de leraren weer nieuwe inspiratie. De input is in een verslag verwerkt en teruggekoppeld aan de kernteams.”
"De leerlingen voelden zich enorm gehoord en de leraren waren ontroerd en kregen weer nieuwe inspiratie."
Kaartenbak met interventies
Om tot een effectief schoolprogramma te komen, zijn de schoolleiders en kernteams begeleid door een extern onderwijsadviesbureau. De adviseurs, Myrthe van den Blink en Nico Taminiau, ontwierpen op basis van de menukaart van het ministerie van OCW en de analyse van hoe het met de leerlingen gaat een kaartenbak met interventies die bij de school passen. “Met de hulp van onze adviseurs hebben de kernteams afzonderlijk van elkaar interventies kunnen selecteren die aansluiten op de behoeften van de leerlingen en op wat wij als school belangrijk vinden”, aldus Berni.
Sociaal welzijn leerlingen
De school vindt het belangrijk dat het accent van de interventies op het sociale welzijn van de leerlingen ligt. Berni: “Wij focussen ons op de totale ontwikkeling, niet alleen op de cognitieve. Wij willen eraan bijdragen dat de leerlingen goed in hun vel zitten. Daarvoor is het belangrijk om leuke dingen te doen en niet slechts vertragingen weg te werken. Veel leerlingen zagen door de bomen het bos niet meer. Wij willen dat zij weer aan het werk kunnen en hun motivatie terugkrijgen. Daarom helpen wij hen onder meer met hun planning en planningsvaardigheden. Ook bieden wij extra ondersteuning met behulp van extra lessen online, via Studenten helpen Scholieren, en op school tijdens onze keuzeuren. Ook daar helpen studenten bij, maar dan fysiek.”
Behoefte aan geruststelling
Lisa ziet bij medeleerlingen dat zij behoefte hebben aan geruststelling: “Sommigen zijn echt gestrest, omdat zij veel hebben gemist. Gelukkig geven de vakdocenten aan dat het wel goedkomt als je de planning aanhoudt. Dat is fijn! Je hebt dan niet zo’n berg in je achterhoofd. Van de afgelopen periode hebben de meeste leerlingen veel geleerd, vooral over zichzelf. Als zij ergens tegenaan liepen of vastliepen, kwam dat vaak door onderliggende problemen, zoals spanningen thuis of depressieve gevoelens, die door de coronacrisis werden uitvergroot. Nu herkennen zij dat eerder en kunnen zij dat sneller aanpakken.”
Feeling blijven houden
Berni beaamt dit: “Deze leerlingen komen hier zoveel sterker, creatiever en socialer uit dan generatiegenoten voor hen. Ondersteunen wij de leerlingen in deze lastige periode, dan worden zij nog mooiere mensen dan zij al waren. Voor die ondersteuning is het essentieel dat wij feeling houden met de leerlingen. Het komende jaar organiseren wij daarom weer drie leerlingencafés om te horen hoe het nu met hen gaat en of er iets extra’s moet gebeuren. De inbreng van leerlingen is altijd zo constructief, eerlijk en waardevol.”
Tips van Berni
- Wil je zelf een leerlingencafé organiseren? Stel het niet uit en doe het gewoon.
- Benader de leerlingen persoonlijk. Als je het via een oproep of mail doet, is de respons nihil.
- Laat ook de leraren vanaf het begin de leerlingen benaderen en houd ze erbij betrokken. Voor de leraren is dat eveneens het meest motiverend.
