Op het Ichthus Lyceum begint de ontwikkeling van een nieuw leerplatform bij de leerlingen

Als je zoiets groots als een nieuw leerplatform wilt ontwikkelen, dan moet je leerlingen daar op voorhand bij betrekken. Althans, dat is wat ze op het Ichthus Lyceum (Driehuis) doen. Daar zien ze dat leerlingen kritisch zijn en heel goed weten wat werkt en wat niet. 

Feedback aan het MT

Huiswerk in Magister of in Google Classroom, roosters in Zermelo, portfolio's in de bulb-app en formatieve feedback in Eduflow. "Het zijn systemen en tools die het onderwijs moeten verbeteren, maar leerlingen vinden het vooral onoverzichtelijk", vertelt Anja Schoots, hoofd onderzoek en innovatie, lid van het MT en docent Nederlands. De kritische opmerking van leerlingen kwam spontaan tijdens een bijeenkomst van een schoolbrede klankbordgroep. Leerlingen geven daar feedback aan het MT over de koers van de school naar meer maatwerk. Anja: "Ze vroegen of er niet één systeem bestaat waar ze alles op een overzichtelijke manier kunnen vinden. Dat vonden we een goede vraag."

Leerlingen laten meedenken 

Het Ichthus Lyceum vindt het belangrijk dat leerlingen de regie nemen over hun leren. "Als je alles voor ze regelt, leren ze niet om keuzes te maken of te bedenken wat ze zelf nodig hebben", zegt Anja. "Daarom willen we ze ook meer bij besluitvorming betrekken. Dat past bij onze wens om niet alles vanuit het MT te initiëren, maar juist leerlingen te laten meedenken voordat we besluiten nemen. Als je zoiets groots als een nieuw leerplatform wilt ontwikkelen, moet je dat samen met de leerlingen doen. Zo laat je zien dat hun mening serieus telt. Dat ze een doordachte mening hebben, weten we al door de schoolbrede klankbordgroep."

"Als je zoiets groots als een nieuw leerplatform wilt ontwikkelen, moet je dat samen met de leerlingen doen. Zo laat je zien dat hun mening serieus telt."

Klankbordgroep

Besloten werd om een speciale klankbordgroep op te richten met daarin twee leerlingen uit elke jaarlaag, vier leerlingen van de medezeggenschapsraad (MR), enkele leraren en het MT. De klankbordgroep kwam drie keer bij elkaar om te bespreken aan welke eisen het leerplatform moet voldoen. "We hebben gewerkt met coöperatieve werkvormen zoals de Placemat-methode en Denken-Delen-Uitwisselen", vertelt Anja. "Daarbij vorm je eerst je eigen idee, dat wissel je uit in een klein groepje en deel je vervolgens met de hele groep. In de derde bijeenkomst kregen we een presentatie van ontwikkelaar Schoolpoort. Na navraag bij andere scholen en online speurwerk kwamen we bij deze ontwikkelaar van innovatieve platforms terecht" 

Feedback en voortgang

Anja: "We vinden formatief werken belangrijk en leerlingen moeten in het systeem leerdoelen kunnen stellen, bewijzen dat het leerdoel is bereikt en daarop reflecteren. De leerlingen gaven aan dat ze het belangrijk vinden dat leraren feedback kunnen geven en vragen kunnen beantwoorden. En ze willen een systeem waarin lesmiddelen staan en waarin ze hun eigen voortgang kunnen zien." Op 28 februari werd het bestaande systeem met de leden van de klankbordgroep getest (zie foto) om de mogelijkheden te ontdekken en eventuele aanvullende wensen te formuleren.  

Eén dashboard 

Marcel Hoogstoevenbeld, leraar informatica en projectleider ICT, was ook bij de test. "Het nieuwe systeem moet technisch kloppen, maar ook onderwijskundig meerwaarde bieden", vertelt hij. "Een 'alles-in-één-pakket' is niet per se de oplossing. Soms is een andere applicatie beter en daarom willen we één overzichtelijk dashboard waarachter verschillende programma's draaien. Het systeem van Schoolpoort is de basis waar we als school op kunnen voortbouwen." 

"De leerlingen gaven aan dat ze het belangrijk vinden dat leraren feedback kunnen geven en vragen kunnen beantwoorden."

Vliegwiel voor gesprek over onderwijs 

Nu de testdag achter de rug is, wordt er met de betrokken leerlingen en leraren een projectgroep opgericht die een projectplan gaat maken. "We pakken dit structureel aan en komen eens per maand bijeen", vertelt Anja. "Het is nu tijd om praktische zaken te bespreken en te kijken wanneer en in welke jaarlagen we het nieuwe systeem willen doorvoeren. Ook moeten we met het lerarenteam diepere gesprekken gaan voeren over ons onderwijs. Want het nieuwe leerplatform blijkt daar een vliegwiel voor te zijn. Tijdens de testdag vroegen leerlingen bijvoorbeeld welke waarde een cijfer voor een toets nog heeft als ze in het systeem zien dat ze hun leerdoelen hebben behaald. Daarover moeten we praten." 

Leercurve

Marcel noemt het Ichthus Lyceum 'een school in beweging' die van summatief naar formatief wil. "We praten over eigenaarschap, maar zijn ook nog een school die aan de leerlingen vertelt wat ze moeten doen. Om leerlingen de regie te laten nemen, moeten we ze meer vrijheid durven geven. We zitten midden in een leercurve en het nieuwe leerplatform moet helpen om meer eigenaarschap bij de leerlingen te leggen." Uiteindelijk moeten alle leraren hun lessen zo gaan inrichten dat de leerling 'aanstaat' en zelf doelen inbrengt. "Dat is een onderwerp dat dit schooljaar op de agenda komt", aldus Anja.  

Leerling Lukas Schenau (4 vwo) zit in de klankbordgroep 

"Ik vind het ontzettend leuk om mee te denken over dit nieuwe systeem waarin veel specifieker feedback aan ons kan worden gegeven en de focus meer ligt op ons leerproces in plaats van op cijfers. We moeten nu kijken of het in de praktijk werkt. We denken er goed over na en ik merk dat de leraren in de klankbordgroep echt om onze mening geven. We voelen ons als leerling gehoord en dat is goed, want wij moeten er uiteindelijk ook mee werken. Het is jammer dat er niet nog meer leerlingen bij worden betrokken, maar ik weet ook dat veel leerlingen het niet boeiend vinden. Ze zien (nog) niet in dat er serieus naar ons wordt geluisterd. De school moet dus nog duidelijker maken wat deze klankbordgroepen doen." 

 

Tips van Anja 

  • Begin met een vaste groep aan zo'n proces: zo ontwikkel je met elkaar een gemeenschappelijke taal. 
  • Wees niet te vrijblijvend en plan bijeenkomsten structureel in: de deelnemers moeten zich aan de opdracht committeren. 
  • Vergeet niet te communiceren aan de rest van de school: maak een website waarop de agenda en notulen staan, gebruik het personeelsblad en praat bijvoorbeeld de jaarlaagcoördinatoren en sectievoorzitters bij zodat zij hun achterban kunnen informeren. 

Fotobijschrift: Anja Schoots en leerlingen bespreken de verschillende systemen